W tym artykule przeczytasz m.in.:
- o ulicy,
- kim jest jej patron
Edward Michał Gibalski, ps. Franek (ur. 13 września 1886 w Czystej Dębinie, zm. 13 września 1915 pod Stobychwą) – działacz niepodległościowy, jeden z najwybitniejszych bojowców Organizacji Bojowej PPS, podporucznik Legionów Polskich, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 13 września 1886 w Czystej Dębinie, w rodzinie robotnika–powstańca z 1863. Od najmłodszych lat życia musiał pracować zarobkowo ze względu na trudną sytuację ekonomiczną w domu. Początkowo pracował jako ślusarz w Lublinie, a później jako telegrafista na Kolei Nadwiślańskiej. W 1904 wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej, gdzie był znany pod pseudonimem Franek (w początkowym okresie także Mały).
Gibalski szybko rozpoczął organizowanie bojówek. Już w 1905 zorganizował pod kierownictwem Józefa Mireckiego pierwszą piątkę bojową na terenie Lubelszczyzny. Pierwszą akcją bojową Gibalskiego było wykonanie – na początku 1905 – wyroku śmierci na policjancie w Lublinie. Wydział bojowy PPS oceniając działania Gibalskiego podjął decyzję o wysłaniu go w 1906 do szkoły instruktorskiej. Po jej ukończeniu objął funkcję kierownika Wydziału Bojowego okręgu płockiego PPS. Na terenie okręgu płockiego Gibalski zorganizował wiele grup bojowych i przeprowadził szereg akcji bojowych. Jedną z bardziej znaczących i udanych akcji wymierzonych w administrację carską był przeprowadzony w 1906 pod dowództwem Gibalskiego napad na konwój pocztowy wiozący pieniądze do Łowicza. W walce zdobyto około 30 000 rubli. Pod koniec 1906 roku Gibalski został aresztowany w Warszawie – podczas kontroli dokumentów legitymował się fałszywym paszportem.
Po kilku miesiącach śledztwa został zwolniony z powodu braku dowodów winy. W tym okresie był już jednak intensywnie poszukiwany na terenie Lubelszczyzny. W 1907 został komendantem Wydziału Bojowego w okręgu kieleckim PPS. W czasie pełnienia tej funkcji przeprowadził udane akcje ekspropriacyjne: na pocztę w Rejowcu, na pociąg pod Tumlinem i w listopadzie 1907 na ambulans pocztowy w Ostrowcu Świętokrzyskim. Każda z tych akcji przyniosła partii pokaźne ilości pieniędzy. 26 kwietnia 1908 w czasie strzelaniny (ukrywając się w domu przy ulicy Kamiennej w Ostrowcu) zastrzelił trzech żandarmów rosyjskich i pomimo że został ranny, zdołał zbiec. W 1908 brał udział m.in. w uwieńczonej sukcesem tzw. akcji pod Bezdanami. W latach 1909–1911 brał udział – w dalszych akcjach bojowych Organizacji Bojowej PPS Frakcji Rewolucyjnej: pod Sierpcem (9 czerwca 1910), pod Krasnymstawem (styczeń 1911) i pod Turkiem (pierwsza połowa 1911). Był przeciwnikiem oddzielenia Związku Walki Czynnej od PPS. W kwietniu 1911 na znak protestu przeciw uniezależnianiu ZWC, wraz z Tomaszem Arciszewskim złożył rezygnację z Wydziału Bojowego i związał się z PPS-Opozycja.
Zgłosił się do legionów
W 1912 wyjechał do Krakowa, a później jako stypendysta Muzeum Polskiego w Rapperswilu do Szwajcarii, gdzie osiedlił się wraz z żoną – towarzyszką partyjną Bronisławą Opatołowiczówną w Winterthurze. Tamże Gibalski został słuchaczem szkoły technicznej „Technicum”. Instruktor tamtejszego Związku Strzeleckiego.
Na wieść o wybuchu wojny powrócił do Polski i zgłosił się do legionów. Rozpoczął służbę wojskową jako podporucznik w pułku ułanów pod dowództwem Beliny-Prażmowskiego, w którym przebył kampanię 1914 i 1915. Jesienią 1915 walczył na Wołyniu. 13 września 1915 oddział Gibalskiego dostał się pod Stobychwą w zasadzkę. W czasie walk Gibalski poległ. Został pochowany w Kowlu. Pośmiertnie został awansowany na porucznika ze starszeństwem z 3 lipca 1915, a później zweryfikowany w stopniu kapitana.
Napisz komentarz
Komentarze